Stjórnun,  vinnuumhverfið og vinnutengd líðan I

Málstofustjóri: Inga Jóna Jónsdóttir

Í málstofunni verða kynntar nýjar rannsóknir þar sem varpað er ljósi á upplifun og reynslu starfshópa og stjórnenda á íslenskum vinnumarkaði af vinnuumhverfi þeirra með tilliti til þátta sem hafa áhrif á vinnutengda líðan. Einnig verður fjallað um hugtakaramma og mælitæki til að rannsaka sálfélagslegan stuðning í vinnunni og niðurstöður heimildagreiningar á áhrifum slíks stuðnings á vinnutengda líðan stjórnenda.

Rannsókn á starfsánægju lyfjafræðinga á íslenskum vinnumarkaði
Samanburður þriggja starfsvettvanga

Starfsánægja lyfjafræðinga hefur talsvert verið rannsökuð erlendis og áhugi verið fyrir að kanna hvað það er í eðli starfs og starfsumhverfi lyfjafræðinga sem hefur áhrif á ánægju þeirra í starfi. Enn skortir rannsóknir á starfsánægju lyfjafræðinga á Íslandi. Í þessari rannsókn er skoðuð upplifun lyfjafræðinga af ánægju í starfi á ólíkum starfsvettvangi þeirra og hvaða þættir í starfsumhverfinu hafa áhrif þar á. Þýði rannsóknarinnar eru lyfja­fræðingar sem starfa hjá a) sjálfstætt einkareknum lyfjabúðum, b) lyfjabúðum sem reknar eru af apótekskeðjum og c) lyfja­fyrirtækjum þar sem fram fer að minnsta kosti lyfjaframleiðsla, lyfjaþróun, lyfjaskráning og/eða markaðssetning lyfja. Gagna var aflað með spurningakönnun sem hönnuð var með þrjú mælitæki starfsánægju sem fyrirmyndir. Alls svöruðu 106 lyfjafræðingar spurningakönnuninni af 177 lyfjafræðingum sem fengu könnun­ina senda í tölvupósti. Svarhlutfallið er því 59,9%. Niður­stöður sýna að almenn ánægja í starfi mælist mest hjá lyfja­fræðingum sem starfa hjá sjálfstætt einkareknum lyfjabúðum. Þá gefa niðurstöðurnar vísbendingar um að þættir eins og  sveigjan­leiki í starfi, upplifun af mikilvægi starfsins, laun, vinnu­aðstæður og samskipti við viðskiptavini hafi áhrif á starfsánægju lyfja­fræðinga. Marktækur munur var þó á áhrifum einstakra þátta eftir starfs­vettvangi svarenda.

Sandra Júlía Bernburg og Inga Jóna Jónsdóttir

How to assess the impact of social support on work-related wellbeing?
A case study of line managers

Current knowledge on work-related wellbeing and health of line managers is scarce. Prior studies have, in general, provided unclear and inconsistent results about the buffering effect of workplace social support on job demands, job strain and work-related wellbeing of line manages. In this presentation, I argue that there is a need to further develop constructs, models and measurements of previous research on the impact of workplace social support on work-related wellbeing and health symptoms of line managers. The purpose here is to investigate tenets behind key concepts to develop appropriate conceptual research framework and models for data gathering and analysis.  Further, to analyse the state of the art from previous research-based literature to be able to investigate and further the understanding of the impact of workplace social support on line managers‘ work-related wellbeing.  The findings may be helpful for both researchers and practitioners.

Inga Jóna Jónsdóttir

Impact of community, central management and leadership skills on job satisfaction and success

Companies and organizations need to constantly meet new challenges. Work framing is ever-changing that requires new knowledge on how to respond to the environment of rapid social change. Managers must be able to respond to a dynamic work environment to ensure maximum performance at any given time. It brings to mind the importance of continuing education, job satisfaction and work environment. One of the most populated organizations in Iceland is the National Church. In 2009, pastors were interviewed to examine the essential leadership characteristics that led to success and growth in their work. Results appeared in the author’s doctoral thesis „In green pastures“ – A study of leadership characteristics of Icelandic pastors and congregational growth. The aim of this study is to compare the leadership characteristics that were then considered effective with the leadership characteristics that take into account social change ten years later. Pastors in the capital area with more than ten years work experience were interviewed. Qualitative research methodology and content analysis were used. Preliminary findings can be useful in identifying the qualities that managers need to have in order to meet the challenges of a changed community, also in organizing a positive work environment, education and retraining. It will contribute to a continuous and systematic improvement process that will lead to success and systematic improvement.

Ásdís Emilsdóttir Petersen

„Ég er allavegana góð fyrirmynd“  Upplifun kvenna í topp stjórnunarstöðum af að koma jafnvægi á krefjandi störf og heimilislíf.

Miklar kröfur og ábyrgð fylgja því að sinna toppstjórnunarstöðu og foreldrahlutverki. Lengst af hefur fjölskylduábyrgðin legið mest á herðum kvenna vegna staðalímynda og gamalla viðhorfa um hlutverk kynjanna og virðist það hafa áhrif enn í dag. Mark­mið þessarar rannsóknar er að öðlast skilning á upplifun og reynslu kvenstjórnenda á þeim kröfum og ábyrgð sem fylgir kref­­jandi stjórnunarstöðu og foreldrahlutverkinu og hvort eða hver­­nig þær ná jafnvægi þar á milli. Rannsóknin er mikilvæg við­bót við aðrar rannsóknir á möguleikum kvenna til að samræma at­­vinnu og einkalífi.Tekin voru tólf djúpviðtöl við konur í topp stjórn­unar­stöðum í meðalstórum og stórum fyrirtækjum á Ís­landi sumarið 2017. Viðtölin voru greind samkvæmt fyrir­bæra­fræði­­legri aðferðafræði sem leitast við að öðlast góðan skilning á upplifun einstaklinga. Notast var við túlkunarfyrirbærafræði í þema­­greiningu í þremur stigum: lýsingu, samþættingu og túl­kun. Helstu niðurstöður sýna að konurnar finna fyrir togstreitu á milli starfs, heimilislífs og fjölskyldu. Þær finna fyrir þrýstingi, frá sam­félaginu og tengslaneti sínu, á að uppfylla staðalímynd hinnar fullkomnu móður sem tekur fjölskylduna fram yfir starfs­framann. Niðurstöður leiða einnig í ljós að ekki reyndist mögu­leiki fyrir konurnar að ná jafnvægi á milli atvinnu og einkalífs. Sem toppstjórnendur völdu þær að setja starfið nánast alltaf í for­gang á meðan að maki þeirra tók að sér ábyrgðina innan heimilisins.

Erla S. Kristjánsdóttir, Þóra H. Christiansen og Anna Björg Þorvaldsdóttir

Vinnuálag í tengslum við vaktavinnu og vinnutíma á íslenskum vinnumarkaði

Vinnuálag starfsmanna hefur verið mikið til umræðu á undan­förnum misserum hérlendis, einkum í tengslum við vinnutíma og vaktavinnu. Markmið rannsóknarinnar var að kanna þessi tengsl meðal starfsfólks á íslenskum vinnumarkaði. Rannsóknin byggir á heilbrigðiskönnum meðal slembiúrtaks fullorðinna Íslendinga á aldrinum 18-75 ára sem svöruðu spurningalista á pappír eða á netinu á árinu 2015. Spurningarnar í listanum vörðuðu meðal annars vinnutíma í klst., umfang vaktavinnu (að engu leyti, að hluta, eða öllu leyti), og vinnuálag, sem metið var með stöðluðu 10 atriða mælitæki. Alls svöruðu 1599 einstak­lingar spurningalistanum og voru heimtur tæp 60%. Meira vinnu­álag greindist meðal karla en kvenna, yngri starfs­manna saman­borið við hina eldri, og háskólamenntaðra saman­borið við þá sem ekki höfðu háskólamenntun. Þegar litið var til vinnutíma var vinnuálagið mest meðal starfsmanna sem unnu að jafnaði 50 stunda vinnuviku eða meir, en minnst meðal starfsmanna í hluta­starfi. Vaktavinna tengdist auknu vinnu­álagi, og tengdist það ekki síst þeim starfsmönnum sem eingöngu unnu á vöktum. Bæði vinnutími og vaktavinna höfðu sjálfstæð áhrif á vinnuálag og því var ekki um samspilsáhrif (e. interaction) að ræða milli þeirra. Mikilvægt er að leita leiða til að draga úr óhóflegu vinnu­álagi starfsmanna á íslenskum vinnu­markaði, m.a. vegna tengsla vinnuálags við vanlíðan, vanheilsu og veikindafjarvistir starfs­manna. Aðgerðir til að draga úr vinnuálagi ættu meðal annars að beinast að styttingu vinnutíma og leiðum til að draga úr neikvæðum áhrif vaktavinnu.

Rúnar Vilhjálmsson

Upplýsingar
  • Málstofa hefst
    01/11, 2019 13:00
  • Málstofu lýkur
    01/11, 2019 14:45
Höfundar erinda
Aðjúnkt / Adjunct Lecturer
Háskóli Íslands / University of Iceland
MA/MS nemi / MA, Msc. student
Háskóli Íslands / University of Iceland
Prófessor / Professor
Háskóli Íslands / University of Iceland
Dósent / Associate Professor
Háskóli Íslands / University of Iceland
Professor
Háskóli Íslands / University of Iceland
Aðjúnkt / Adjunct Lecturer
Háskóli Íslands / University of Iceland
Upplýsingar
  • Málstofa hefst
    01/11, 2019 13:00
  • Málstofu lýkur
    01/11, 2019 14:45